{ Testebak derslerden geri kalma hadi şimdi başla çalışmaya. }
1-Gereksiz Sözcük Kullanma:Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında herhangi bir bozulma vedeğişme olmaz.
Örnek;
Çocukluğumun geçtiği şehir itina ve özenle süslenmişti.
Çağımızın hastalığı stres insanlara farklı şekillerde etki eder.(gereksiz eylem)
2-Sözcükleri Yanlış Anlamda Kullanma:Belirtilmek istenen düşünceyi en iyi ve eksiksiz karşılayarak kelimeyi seçmek.
Örnek;
IMF'den aldığımız borç ekonomik krize girmemizi sağladı.(yolaçtı,sebep oldu)
İnsanların uymak zorunda olduğu kurallar vardır.(koşul)
NOT:Özel=özgü etken=etki ayrıcalık=ayrılık ->karıştırılmamalıdır.
3-Sözcüklerin Yanlış Yerde Kullanılması:Sözcüğün cümlede yanlış yerde kullanılması.
Örnek;
Göktürkler İlk Türk adını taşıyan devlettir.
Doğrusu->Göktürkler Türk adını taşıyan ilk devlettir.
4-Çelişen Sözcükleri Bir Arada Kullanmak:Anlam bakımından birbiri ile çelişen sözcükler bir arada kullanmak.Cümlede anlam belirsizliği ifade eder çelişki doğurur.
Örnek;
Eminiz ki bu acıları o yaşamış olsa gerek.
Eminiz kesinlik ifade ederken, olsa olasılığı bıldırmektedir.
5-Mantık yanlışları:Olay sıralamalarının yanlış olduğu ve mantıksal tutarlılığı olmadığı cümleler.
Örnek;
Eminizki bu acıları o yaşamış olsa gerek.
eminiz:keskinlik ifadesi ediyor olsa:olasılık ifade ediyor
6-Virgül Eksikliğinden Doğan Anlatım Bozuklukları:Virgül işaretinin eksik yada yanlış yerde kullanılmasından kaynaklanır.
Örnek;
Genç,futbolcuya hayran olduğunu söyledi.
7-Deyimin Yanlış Anlamda Kullanılması:
a-Deyimin Yanlış Anlamda Kullanılması:
Örnek;
Her gördüğüne burun soktuğu için birşey alamadı
Her gördüğüne burun kıvıdığı için birşey alamadı.
b-Deyimin Aynı Cümle İçerisinde Açıklamasıyla Kullanıldığı İçin:
Örnek;
Kapının arkasından konuşulanları,Onların haberleri olmadan,kulak kabartarak dinledi.
c-Eş Anlamlı Deyimlerin Bir Arada Kullanmak:
Örnek;
Bulunduğumuz her ortamda pot kırar,çam devirirdi.
8-Sözcüklerin Yanlış Yere Bağlanması: Bazen sözcüklerin bağlandığı ortak eylemler anlatımda bozukluğa neden olabilir.
Örnek;
Mudavin bu konuya yeterince ilgi ve önem verdiğini söyledi.
DİL BİLGİSİ İLE ANLATIM BOZUKLUKLARI
1-Özne Eksikliği: Ortak kullanılan özne cümlelerden birine uymazsa anlatımı bozar.
Örnek;
Bahçemizdeki elma ağaçlarını hiç ilaçlamazdık,buna karşın her zaman meyve verirdi.->ikinci cümlede meyve veren ne? sorusunun cevabı yoktur.
NOT: Herkes,hepsi kelimeleri özneyse yüklem olumlu,kimse,hiçbiri,hiçkimse özneyse yüklem olumsuzdur.
2-Yüklem Eksikliği:Ortak yüklemin cümleden birine uymaması anlatım bozukluluğuna yol açar.
Örnek;
Meyveyi yemekten önce,kahveyi yemekten sonra içerim->burada yüklem içmek.
3-Nesne Eksikliği:Bileşik cümlelerde gerekli olan nesnenin kullanılmaması.
Örnek;
Çevresindeki insanlara güvenmiyor.->yalancılıkla suçlamakta ve onları gelcek nesne kullanılmamıs.
4-Dolaylı Tümleç Eksikliği:Bir cümlede gerekli dolaylı tümlecin kullanılmaması.
Örnek;
Arkadaşını başarısından dolayı kutladı ve ödül verdi.
Arkadaşını başarısından dolayı kutladı ve ona ödül verdi.
5-Özne-Yüklem Uyuşmazlığı:İnsan durumundaki varlıkların öznesi çoğul ise yüklem tekil olmalıdır.Çoğulu ise yüklem tekil yada çoğul olabilir.
Örnek;
Kurtlar durmadan uluyorlar.->İnsan olmadığı için yüklem tekil olabilir.
6 -Tamlama Unsurları:
->Tamlayan Ekinin Eksik Kullanılması:Bu,yazarın edebiyatımızdaki en önemli eserdir.->eseridir olmalıdır.
->Tamlanan Ekinin (-i,-ı,-u,-ü) Eksik kullanılması:Nehirlerin ve dağların yüksekliği kampçıları korkuttu.->nehirlerin derinliği olmalıdır.
->Sıfat Tamlamalarında -ler,-lar Ekinin Gereksiz Kullanılması:
->Ortak Tamlayanın Veya Tamlananın Eksikliği
Tümleç Yada Nesnenin Geeksiz Kullanılması:Bir cümlede herhangi bir cümlenin yada nesnenin eksik kullanılması anlatım bozukluğuna yol açıyorsa gereksiz kullanımda anlatım bozukluğuna yol açar.
Örnek;
Bu şiiri okuyun,bunu defterinize yazın-> bunu gereksiz kullanım.
Ek Eylem Eksikliği: Ek eylemın gerekli olduğu yada kullanılmaması özellikle sözcüklerden biri olumlu diğeri olumsuz ise.
Örnek;
O yıllarda ben onyaşında,annem ise 30 yaşındaydı.
Çatı Uyumsuzluğu: Bileşik cümlelerde fiilimsi ile yüklemin kişi bakımından uyuşmaması.
Örnek;
Sabah erkenden yola çıkılıp,güneş tepeye ulaştığında köye vardık.
Edat Tümleci Eksikliği: Sıralı ve bağlı cümlelerde ortak olmayan edat tümlecinin ortak kullanılması.
Örnek;
Memleketten gelen akrabalarını yalnız bırakmazdı,mutlaka ilgilenirdi.-> onlarla
Yalnış Yapılı Eylemsi Kullanmak: Aynı görevde kullanılan eylemler aynı ekle türetilmelidir.Eylemsi eksikliğiyada fazlalığıanlatım bozukluğudur.
Örnek;
Bu işi bitirmesinin karşılğında ona paranın eksik ve yeterli olmadığını belirtti ->Paranın eksik olduğunu ve yeterli olmadığı
anlatım bozukluğu konusunu çok güzel anlatmışsınız.8.sınıf öğrencisiyim anlatım için teşekkürler.
anlatım bozukluğu konusunu bir türlü anlamamıştım sitede gerçekten açık ve net anlatılmış sınavda soru kaçırmam umarım.