{ Testebak derslerden geri kalma hadi şimdi başla çalışmaya. }
1-Gereksiz Sözcük Kullanma:Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında herhangi bir bozulma vedeğişme olmaz.
Örnek;
Çocukluğumun geçtiği şehir itina ve özenle süslenmişti.
Çağımızın hastalığı stres insanlara farklı şekillerde etki eder.(gereksiz eylem)
2-Sözcükleri Yanlış Anlamda Kullanma:Belirtilmek istenen düşünceyi en iyi ve eksiksiz karşılayarak kelimeyi seçmek.
Örnek;
IMF'den aldığımız borç ekonomik krize girmemizi sağladı.(yolaçtı,sebep oldu)
İnsanların uymak zorunda olduğu kurallar vardır.(koşul)
NOT:Özel=özgü etken=etki ayrıcalık=ayrılık ->karıştırılmamalıdır.
3-Sözcüklerin Yanlış Yerde Kullanılması:Sözcüğün cümlede yanlış yerde kullanılması.
Örnek;
Göktürkler İlk Türk adını taşıyan devlettir.
Doğrusu->Göktürkler Türk adını taşıyan ilk devlettir.
4-Çelişen Sözcükleri Bir Arada Kullanmak:Anlam bakımından birbiri ile çelişen sözcükler bir arada kullanmak.Cümlede anlam belirsizliği ifade eder çelişki doğurur.
Örnek;
Eminiz ki bu acıları o yaşamış olsa gerek.
Eminiz kesinlik ifade ederken, olsa olasılığı bıldırmektedir.
5-Mantık yanlışları:Olay sıralamalarının yanlış olduğu ve mantıksal tutarlılığı olmadığı cümleler.
Örnek;
Eminizki bu acıları o yaşamış olsa gerek.
eminiz:keskinlik ifadesi ediyor olsa:olasılık ifade ediyor
6-Virgül Eksikliğinden Doğan Anlatım Bozuklukları:Virgül işaretinin eksik yada yanlış yerde kullanılmasından kaynaklanır.
Örnek;
Genç,futbolcuya hayran olduğunu söyledi.
7-Deyimin Yanlış Anlamda Kullanılması:
a-Deyimin Yanlış Anlamda Kullanılması:
Örnek;
Her gördüğüne burun soktuğu için birşey alamadı
Her gördüğüne burun kıvıdığı için birşey alamadı.
b-Deyimin Aynı Cümle İçerisinde Açıklamasıyla Kullanıldığı İçin:
Örnek;
Kapının arkasından konuşulanları,Onların haberleri olmadan,kulak kabartarak dinledi.
c-Eş Anlamlı Deyimlerin Bir Arada Kullanmak:
Örnek;
Bulunduğumuz her ortamda pot kırar,çam devirirdi.
8-Sözcüklerin Yanlış Yere Bağlanması: Bazen sözcüklerin bağlandığı ortak eylemler anlatımda bozukluğa neden olabilir.
Örnek;
Mudavin bu konuya yeterince ilgi ve önem verdiğini söyledi.
DİL BİLGİSİ İLE ANLATIM BOZUKLUKLARI
1-Özne Eksikliği: Ortak kullanılan özne cümlelerden birine uymazsa anlatımı bozar.
Örnek;
Bahçemizdeki elma ağaçlarını hiç ilaçlamazdık,buna karşın her zaman meyve verirdi.->ikinci cümlede meyve veren ne? sorusunun cevabı yoktur.
NOT: Herkes,hepsi kelimeleri özneyse yüklem olumlu,kimse,hiçbiri,hiçkimse özneyse yüklem olumsuzdur.
2-Yüklem Eksikliği:Ortak yüklemin cümleden birine uymaması anlatım bozukluluğuna yol açar.
Örnek;
Meyveyi yemekten önce,kahveyi yemekten sonra içerim->burada yüklem içmek.
3-Nesne Eksikliği:Bileşik cümlelerde gerekli olan nesnenin kullanılmaması.
Örnek;
Çevresindeki insanlara güvenmiyor.->yalancılıkla suçlamakta ve onları gelcek nesne kullanılmamıs.
4-Dolaylı Tümleç Eksikliği:Bir cümlede gerekli dolaylı tümlecin kullanılmaması.
Örnek;
Arkadaşını başarısından dolayı kutladı ve ödül verdi.
Arkadaşını başarısından dolayı kutladı ve ona ödül verdi.
5-Özne-Yüklem Uyuşmazlığı:İnsan durumundaki varlıkların öznesi çoğul ise yüklem tekil olmalıdır.Çoğulu ise yüklem tekil yada çoğul olabilir.
Örnek;
Kurtlar durmadan uluyorlar.->İnsan olmadığı için yüklem tekil olabilir.
6 -Tamlama Unsurları:
->Tamlayan Ekinin Eksik Kullanılması:Bu,yazarın edebiyatımızdaki en önemli eserdir.->eseridir olmalıdır.
->Tamlanan Ekinin (-i,-ı,-u,-ü) Eksik kullanılması:Nehirlerin ve dağların yüksekliği kampçıları korkuttu.->nehirlerin derinliği olmalıdır.
->Sıfat Tamlamalarında -ler,-lar Ekinin Gereksiz Kullanılması:
->Ortak Tamlayanın Veya Tamlananın Eksikliği
Tümleç Yada Nesnenin Geeksiz Kullanılması:Bir cümlede herhangi bir cümlenin yada nesnenin eksik kullanılması anlatım bozukluğuna yol açıyorsa gereksiz kullanımda anlatım bozukluğuna yol açar.
Örnek;
Bu şiiri okuyun,bunu defterinize yazın-> bunu gereksiz kullanım.
Ek Eylem Eksikliği: Ek eylemın gerekli olduğu yada kullanılmaması özellikle sözcüklerden biri olumlu diğeri olumsuz ise.
Örnek;
O yıllarda ben onyaşında,annem ise 30 yaşındaydı.
Çatı Uyumsuzluğu: Bileşik cümlelerde fiilimsi ile yüklemin kişi bakımından uyuşmaması.
Örnek;
Sabah erkenden yola çıkılıp,güneş tepeye ulaştığında köye vardık.
Edat Tümleci Eksikliği: Sıralı ve bağlı cümlelerde ortak olmayan edat tümlecinin ortak kullanılması.
Örnek;
Memleketten gelen akrabalarını yalnız bırakmazdı,mutlaka ilgilenirdi.-> onlarla
Yalnış Yapılı Eylemsi Kullanmak: Aynı görevde kullanılan eylemler aynı ekle türetilmelidir.Eylemsi eksikliğiyada fazlalığıanlatım bozukluğudur.
Örnek;
Bu işi bitirmesinin karşılğında ona paranın eksik ve yeterli olmadığını belirtti ->Paranın eksik olduğunu ve yeterli olmadığı
anlatım bozukluğu konusunu bir türlü anlamamıştım sitede gerçekten açık ve net anlatılmış sınavda soru kaçırmam umarım.