{ Testebak derslerden geri kalma hadi şimdi başla çalışmaya. }
"Nokta,Ünlem,Soru işareti,Üç nokta" Bu noktalama işaretlerinden sonra büyük harfle başlanır.
; İki noktadan sonra gelen sözcükler cümle oluşturmuşsa büyük, örnek oluşturmuşsa küçük yazılır.
Örnekler;
Türkiye'nin 3 önemli sorunu vardır:ekonomi,eğitim,tarım.
Menfaat sandalyeye benzer:Başında taşırsan seni küçültür,Ayağının altına alırsan seni büyültür.
Kendisinden sonra örnek verilecek cümlenin sonuna koyulur.
Örnek;
Kimler yokki "bakkalda: ferhat,hüseyin,resul,kadir
Kendisinden sonra açıklama yapılacağı zaman koyulur.
Örnek;
Sözünü tutacaktı: Onu bir daha aramayacaktı.
Bir Kişinin sözü tırnak içine alınmışsa o kişinin adından sonra koyulur.
Örnek;
Atatürk:"hayatta en hakiki mürşid ilimdir demiştir.
Not: Bir edebi eserde karşılıklı konuşmalarda noktalama işareti konur.
Örnek;
Aslı:
-Hiç bir şey beni bu konudan vazgeçiremez selim.
Selim:
Bak aslı yanlış yapıyorsun,kötülükten kimseye fayda gelmez.
Cümle içinde virgülle ayrılmış tür ve takımları ayırmada kullanılır.
Örnekler;
Pazardan elma,armut,üzüm; marul,patlıcan,biber aldım.
Bahçelerinde herşey vardı; kavak,çam,kestane ; karınca,böcek,arı
Öğeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır.
Örnek;
At ölür,meydan kalır;yiğit ölür,şan kalır.
Çünkü,lakin,ama,fakat,ancak..." gibi bağlaçlardan önce konur.
Örnek;
Bilimsel çalışmalara önemlidir;Çünlü toplumlar böyle gelişir.
Özne'nin diğer öğelerle karışmaması için özneden sonra kaybolur.
Örnek;
Ömer; Hamit,Burak,Selçuk,Droğbadan daha heyecanlıydı.
Ahmet; Havva,Murat,Göksan'dan daha zekiydi.
Birbiri ardınca sıralanan eş görevli sözcük ve sözcük grupları arasına konur.
Örnek;
Sokakta,ayazda,karanlıkta artık yürüyecek halim kalmadı.
Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.
Örnek;
İş dönüşü kahveye uğrar,arkadaşlarla çay içer,sonra eve giderim.
Cümledeki ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için kullanılır.
Örnekler;
İzmir'e o çok sevdiğim şehre,üç yıldır gidemiyorum.
Bu konuyu,siz bilirsiniz,dün size anlatmıştım.
Tırnak içine alınmayan aktarma cümlelerinde kullanılır.
Örnek;
Servetlere yarın akşam gideceğiz, dedi.
Cümlede Anlam Karşıklığını önlemek için özneden sonra konur.
Örnekler;
Yaşlı,ağaca yaslandı.
Müdür,yardımcısına bir şeyler söyledi.
Hitap için kullanılan sözcüklerden sonra kullanılır.
Örnekler;
Canım karıcığım,
Sevğili Öğretmenim,
Tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur. Bu cümlelerin yüklemi yoktur.
Örnek;
Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan ...
Örneklerin devam edebileceği anlam olan yerlerde kullanılır.
Örnekler;
Toplantıya herkes gitmişti. alibey,özgür,rıfat,resul,...
Not; "-dir , -d" ekinin düştüğü cümlenin sonuna nokta konur.
Örnek;
Onun annesi çok iyi bir öğretmendir.
Bazı kısaltmalardan sonra konur.
Örnek;
Prof. (Profesör)
Dr. (doktor)
Alb. (albay)
Cad. (cadde)
Sayılardan sonra sıra bildirmek için kullanılır.
Örnekler;
3.
4.
5.
XV.
II.Mehmet
Tarihlerde gün,ay,yıl arasından
Saatlerde Saat ve dakika arasına konur.
Örnekler;
19.08.1980
15.10'da buluşalım.
Soru bildiren cümlenin yada sözleirn sonuna konur. veya soru anlamı taşıyan sıralı cümlelerin sonuna konur.
Örnek;
O da mı bizimle gelecekmiş?
Bilinmeyen şüpheye düşülen,şüpheyle karşılanan yer isimlerinden sonra kullanılır.
Örnek;
Ankara'dan konya'ya 1.5 (?) saatte gitmiş.
Cevap gerektirmeyen soru cümlelerin sonuna da soru işareti konur.
Örnekler;
Seni hiç sevmez olur muyum?
Seven ne yapmaz?
Herhangi bir duygudan sonra ( korku, endişe, sevinç) belirten sözcük veya cümlelerinde sonuna koyulur.Sıralı ünlem cümlelerinde kullanılır.
Örnekler;
Eyvah çocuk düşecek!
Ne kadar güzel bir ev!
Ne mutlu Türk'üm diyene!
Sesleme,hitap,uyarı sözlerinden sonra konur.
Örnek;
Ey Türk gençliği!
Alay,küçümseme ve kinayeli söyleyiş anlamı kazandırmak için parantez içinde kullanılır ve bundan sonra büyük harfle başlanmaz.
Örnek;
Bizim atletik hocamız (!) mükemmel bir insanmış.
Başka bir kimseye ait olan aktarma cümlelerinde kullanılırlar.
Örnekler;
"İzmir üzerine dünyada bir şehir daha yoktur."
"Akacak kan damarda durmaz."
Cümle içinde özellikle belirtilmek istenen sözcükler sözler parantez ve tırkan içine alınabilir.
Örnek;
Benim için en önemli kavram "zaman" dır.
Cümle içinde geçen eser adları tırnak içine alınabilir.
Örnek;
Yahya Kemal'in "Aziz İstanbul" unu okudunuz mu?
Not; Doğruda anlatım tırnak içine alınmazsa virgülle ayrılabilr. Dolaylı aktarmalar tırnak içine alınamaz.
Cümlenin yapısıyla doğrudan doğruya ilgii olmayan açıklamalar parantez İçine alınabilir.
Örnek;
Tazminattan önce düz yazı türlerinde (Roman,öyküleştirici) pek rastlanmazsınız.
Öğrencilerimiz puan türlerine göre (eşit ağırlık-sözler) iki guruba ayrılır
Bir sözcüğün eş anlamsını belirmek için kullanılır.
Örnekler;
Bugünlü derste zamir (adıl) konusunu işledik
Önemli Notlar;
Noktalama işaretlerinin kullanılmayacağı yerler
Tamlamalar ve ikilemeler arasına noktalama işareti konulmaz.
Cümele veya metin içince geçen "ve,veya,yahut,..." gibi bağlaçlardan önce ve sonra noktalama işareti koyulmaz.
-Se -Sa şart ekinden ve "ile" sözcüğünden sonra virgül koyulmaz.
Cümle içerisinde geçen zarf-fiil eklerinden ve zaman anlamı katan edatlardan sonra virgül koyulmaz. Özellikle zarf-fiil eki ÖSYM tarafından çok sorulmuştur.
Sanki öğretmen not aldırmış gibi çok güzel anlatılmış teşekkürler elinize sağlık